Abu Simbel (Ebu Simbel) Tapınağı / Mısır

Ebu Simbel (Arapça: أبو سنبل ya da أبو سمبل), Güney Mısır’da bulunan antik tapınak. Eski Mısır firavunlarından II. Ramses devrine ait en önemli eser olan Ebu Simbel Tapınakları; Nil Nehri kıyısında Nübya Çölü kenarındaki Ebu Simbel Dağı’nın kayaları oyularak yapılmış biri büyük diğeri daha küçük olan yeraltı tapınaklarıdır.

Ramses’in hayatında Kadeş Savaşı gibi birçok önemli olayla beraber yaptığı şehir ve tapınaklar da çok önemli bir yer tutmaktadır. Kurduğu Per-Ramses şehri, ülkenin yeni başkenti olmuştur. Yaptığı en önemli tapınak ise Kraliçe Nefertari’ye adadığı Ebu Simbel’deki dağın içine oyulmuş büyük tapınaktır.

“Ebû”, Arapça “baba”; Ebu Simbel ise, “Sümbül’ün babası” anlamına gelmektedir. Tapınağın girişini açıp, içindekileri götüren Giovanni Belzoni’ye yol gösteren çocuğun adı ile anılır. Tapınak, Dağın içi oyularak, 4 dev boy heykel 20 yılda yapılmıştır.

II. Ramses, Nubya’daki isyancıları bastırmak için yaptığı sefer sırasında bir fili takip ederek Ebu Simbel’e ulaşır. Ramses, buraya iki tapınak yapmaya karar verir.

Büyük tapınak, 55 metre kaya içine uzanır. Eski Mısır’ın üç büyük tanrısı Ra, Amon, Harakhkes’e ve firavunun kendisine sunulmuştur. Tapınak girişindeki kapının iki yanında, yükseklikleri 20 metre olan dört heykel vardır. Kaideleriyle birlikte yükseklikleri 33 metreyi bulur. Firavunu, firavunun annesini ve eşi Nefertari’yi temsil eder. Ayrıca firavunun çocuklarını temsil eden küçük heykeller de bulunmaktadır. Tapınağın girişinde 18 metre genişlikte büyük bir yeraltı salonu bulunmaktadır. Tavanı tutan sütunlara sırtını dayamış hepsi de II. Ramses’i temsil eden ve tanrı Osiris’e benzetilerek yapılmış 8 adet heykel vardır. Büyük salondan hemen sonra daha küçük olan ikinci salona geçilir. Bu salonun en dibinde en büyük Mısır tanrısı ile karşılaşılır.

Ramses, 22 yaşında Ebu Simbel Tapınağını yaptırtmaya başlamıştır.[5] Büyük tapınak, dağın içi oyularak, 20 yılda yapılmıştır. Kapısında 4 dev boy Ramses heykeli vardır. Küçük tapınak, Kraliçe Nefertari ve Tanrıça Hathor’a adanmıştır. Ramses, eşi Nefertari için tapınağın üzerine “Güneşin parladığı kadın” yazdırtmıştır.[5] Kraliçe Nefertari, açılışa gelirken Nil Nehri’ndeki kazada ölmüştür.

Küçük tapınak, diğerinin yakınındadır. Tanrıça Hathor ve Kraliçe Nefertari’ye sunulmuştur. Cephede firavunu ve kraliçeyi temsil eden 6 büyük heykel vardır. Ayrıca II. Ramses’i at üstünde gösteren 10 metre yüksekliğinde bir heykel daha vardır.

Her iki tapınağın duvarlarında ve heykellerin kaidelerinde II. Ramses’in zaferlerini ve meziyetlerini anlatan hiyeroglif yazıları yazılıdır.

Mısır tarafından yapılan Assuan Barajı’nın suları yükseltmesi sebebiyle yaklaşık 300.000 ton ağırlığındaki Abu Simbel tapınakları, 1970 yılında yerinden sökülerek suların erişemeyeceği daha yüksek bir yere taşınarak yeniden kurulmuştur.

Yapılışı
Asvan (Aswan, Assuan) Barajı yapımında Tapınak, bulunduğu yerden şimdi olduğu yere taşınarak günümüzde adeta yeniden yapılmıştır. Tapınağın şu anda olduğu yere taşınması, yekpâre kayaların kesilip, sonra tekrar bir araya getirilmesiyle mümkün olmuştur. Kayaların kesilmesinin heykellerin görünüşlerine zarar vermemesi için estetik cerrahlarından bilgi alınmış; yüzlerde iz kalmaması için kesilecek yerler, hassasiyetle belirlenmiştir. Tapınağın yapılma gerekçesiyse Ramses’in karısına duyduğu aşkın ifâdesi olmasının yanı sıra, ülkesi Mısır’ın düşmanlarına ne kadar güçlü olduğunu göstermek istemesidir. Tapınağın içerisinde bulunan tapınma taşına senede bir gün, Ramses’in doğum gününde (21 Haziran) günışığı doğrudan gelmekteyken, Asvan Barajı’nın yapımı sırasında şimdi olduğu yere taşınmasından sonra 20 Haziran’da tapınma odasına günışığı doğrudan gelmekte. Baraj yapımı sırasında daha birçok tarihî eserin taşınması gerektiğinden; Mısır hükümeti, yardım eden ülkelere eserlerin bir kısmını hediye etmişti. Bu ülkeler arasında Türkiye de vardır.